Chcesz dopasować szkolenie do Twojej firmy? Napisz, a my doradzimy! ☎️ (+48) 600 202 436

Zasady udzielania pierwszej pomocy w zakładzie pracy

Pierwsza pomoc w firmie

Nie życzymy tego nikomu, ale czy wiesz, jak się zachować w sytuacji, gdy ktoś z Twoich współpracowników dozna urazu lub wypadku? Zasady udzielania pierwszej pomocy w zakładzie pracy w teorii każdy zna, gdzieś słyszał albo widział. Ale czy w sytuacji prawdziwego zagrożenia zdrowia lub życia będziesz wiedział, jak postępować, by nie zaszkodzić poszkodowanemu do czasu przyjazdu służb ratowniczych? Sprawdź swoją wiedzę z udzielania pierwszej pomocy.

Obowiązek szkolenia z pierwszej pomocy w zakładzie pracy

Zanim przejdziemy do części „teoretyczno-praktycznej” (najlepiej przećwiczyć pierwszą pomoc na fantomie lub manekinie – nie na zdrowym człowieku), w pierwszej kolejności przyjrzyjmy się temu, co mówią przepisy na temat obowiązku szkolenia z pierwszej pomocy w zakładzie pracy.

W kodeksie pracy znajdziemy artykuł 209(1), który w paragrafie 1 wyjaśnia, że do obowiązków pracodawcy należy zapewnienie środków niezbędnych do „udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników”. W tym samym miejscu wskazuje się także, że to pracodawca ma wyznaczyć osoby do przeprowadzania pierwszej pomocy oraz nawiązania kontaktu z „zewnętrznymi służbami” (ratownictwo medyczne, straż pożarna).

Co to wszystko oznacza? Mówiąc prostym językiem – pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom środki do przeprowadzenia pierwszej pomocy (np. wyposażenie apteczek, gaśnice i koce gaśnicze), ale także wskazać osoby wyznaczone do udzielania pierwszej pomocy. A co za tym idzie, pracodawca tym osobom musi zapewnić odpowiednie szkolenie. A pracownik nie może odmówić przyjęcia takiej funkcji.

Jak często trzeba odbyć kurs pierwszej pomocy?

Warto zachęcać pracowników do regularnego odświeżania wiedzy w zakresie pomocy przedmedycznej w zakładzie pracy. Ćwiczenia z fantomem czy manekinem na pewno zaowocują wpojeniem wiedzy i jej praktycznego wykorzystania.

Ważność szkolenia z pierwszej pomocy przedmedycznej nie jest jednoznacznie ujęta (dla ratowników kwalifikowanych 3 lata). Wytyczne Resuscytacji z roku 2021, publikowane przez Centrum Ratownictwa, sugerują natomiast, by takie „odświeżenie” nabytej wiedzy powtarzać co 12-24 miesiące. Przy czym krótszy okres – 12 miesięcy – wskazany jest dla osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy, a dłuższy – 24 miesiące – dla pozostałych pracowników.

Kto może być wyznaczony do udzielania pierwszej pomocy?

W teorii pracodawca wskazuje osoby odpowiedzialne za udzielanie pierwszej pomocy. Najczęściej jednak wygląda to tak, że kierownicy działów w porozumieniu z pracownikami przygotowują listę ochotników, którzy następnie wyrażają chęć udziału w kursie pierwszej pomocy w zakładzie pracy.

Wykaz osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy powinien być umieszczony w miejscu widocznym i łatwym w dostępie (np. przy punkcie pierwszej pomocy, w pobliżu apteczki), aby każdy pracownik miał możliwość zaznajomić się z nazwiskami osób przeszkolonych w tym zakresie.

Najlepiej wybierać osoby, u których nie widać przeciwwskazań do przeprowadzania np. reanimacji czy tamowania krwawienia. Jeśli wskażemy osobę, która zemdleje na widok krwi – są marne szanse na skuteczną pierwszą pomoc do przyjazdu karetki, i do tego dochodzi kolejny poszkodowany – osoba nieprzytomna. Warto także pamiętać o pracownikach zmianowych – na każdej zmianie powinna znajdować się co najmniej jedna osoba, która odbyła kurs pierwszej pomocy. Najlepiej wskazać jeszcze jednego pracownika, na wypadek urlopu czy choroby tego pierwszego.

Kto ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy w zakładzie pracy?

Udzielanie pierwszej pomocy w firmie nie zawsze będzie proste – wiele zależy od samego wypadku, rodzaju uszczerbku na zdrowiu i kondycji samego poszkodowanego. Nie każdy mógłby sobie w takiej sytuacji poradzić. Czy zatem mamy możliwość odmówienia udzielenia pomocy?

I tak, i nie. Pracownik może odmówić, ale tylko w sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu samej osoby udzielającej pomocy. Ma to sens – jeśli sam odniesiesz obrażenia, nie pomożesz, a i Ciebie będzie trzeba ratować.

Jednak litera prawa, a w szczególności kodeks karny wskazuje, że za nieudzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej w zakładzie pracy (czy w ogóle, w codziennych życiowych sytuacjach) grożą konsekwencje prawne. Jakie? Paragraf 1 artykułu 162 kodeksu karnego brzmi dość jasno: „Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Ale co w sytuacji, gdy nie ukończyliśmy kursu pierwszej pomocy, a w naszym otoczeniu nie ma innych osób? W tym wypadku, jeśli świadomie nie udzielimy pomocy – możemy podlegać karze pozbawienia wolności. Gdybyśmy jednak podjęli się działań mających na celu zabezpieczenie poszkodowanego do czasu przyjazdu służb ratowniczych, według naszej najlepszej wiedzy i umiejętności – nawet jeśli ofiara wypadku nie przeżyje, nie podlegamy karze.

Zasady udzielania pierwszej pomocy

Przejdźmy do najważniejszej części tego artykułu, a więc zasad udzielania pierwszej pomocy w zakładzie pracy. Wiemy już, kto ma obowiązek udzielić pracownikowi pierwszej pomocy oraz ile jest ważny kurs pierwszej pomocy w zakładzie pracy. Czas na działanie!

Doszło do wypadku na produkcji. Słyszysz krzyki i podbiegasz na miejsce. Dostrzegasz mężczyznę leżącego bez ruchu na podłodze. Co robisz?

  • Wołasz o pomoc. Dobrze jest zebrać kilka osób z otoczenia, które będą w stanie pomóc – ktoś może zadzwonić na pogotowie, inna osoba będzie Cię zmieniać np. podczas resuscytacji.
  • Zbadaj terytorium. Rozejrzyj się i oceń, czy sytuacja jest już bezpieczna – czy nie leżą gdzieś kable pod napięciem, czy nie ma wycieku paliwa albo pożaru.
  • Dokonaj oceny sytuacji. Podejdź do poszkodowanego, sprawdź, czy jest przytomny, czy oddycha. Przeprowadź wywiad z nim i oceń, czy jest potrzebna pomoc medyczna. Wydawaj krótkie komendy i sprawdź drożność dróg oddechowych. Być może wystarczy opatrzenie rany i nie ma potrzeby zwołania kwalifikowanej pomocy lekarskiej. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny – wezwij karetkę i przystąp do udzielania pomocy.

Poszkodowany jest nieprzytomny

Przystępujesz do RKO (resuscytacji krążeniowo-oddechowej). Na środku klatki piersiowej ułóż splecione, wyprostowane w łokciach ręce. Rozpoczynasz uciśnięcia (4-5 cm głębokości). Wykonujesz 30 uciśnięć, następnie dwa oddechy ratownicze (metodą usta-usta). Możesz pominąć oddechy, kontynuując uciski (np. jeśli nie masz czym zasłonić ust, a poszkodowany wymiotował). Akcję przeprowadzasz do czasu pojawienia się służb medycznych, które przejmą dalsze czynności ratownicze.

Jeśli uważasz, że poszkodowany mógł doznać urazu kręgosłupa – nie ruszaj go i dzwoń po pomoc.

Zasady udzielania pierwszej pomocy w zakładzie pracy – podsumowanie

  • Pracownik wskazany do udzielania pomocy przedmedycznej powinien odnawiać kurs pierwszej pomocy co najmniej raz na 12 miesięcy.
  • Za umyślne nieudzielenie pomocy grozi kara pozbawienia wolności do lat 3.
  • Przed przystąpieniem do udzielania pomocy zawołaj kogoś do pomocy, rozeznaj otoczenie i oceń sytuację poszkodowanego – udrożnij drogi oddechowe, ułóż w pozycji bocznej ustalonej.

Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny – przystąp do RKO: 30 ucisków i 2 oddechy. Akcję przeprowadzasz do czasu, aż zastąpią Cię służby medyczne.

 

Potrzebujesz kursu pierwszej pomocy dla swojej firmy? Wypełnij formularz i uzyskaj darmową konsultację:

Imię i nazwisko(wymagane)
Służbowy e-mail(wymagane)
Tutaj wpisz bardziej szczegółowe informacje np. ilość osób do przeszkolenia czy miejscowość
To pole jest używane do walidacji i powinno pozostać niezmienione.